Kötü Huylu Tümörler
Yumuşak Doku Sarkomları (Genel Bilgi)
Yumuşak doku sarkomları, vücudumuzdaki kas, yağ, sinir kılıfı, damar, bağ dokusu gibi destekleyici dokulardan köken alan kötü huylu tümörlerdir. Her yaşta görülebilirler; ancak erişkinlerde daha sık ortaya çıkarlar. Bugüne kadar 50’den fazla alt tipi tanımlanmıştır. En sık karşılaşılan türler arasında sinovyal sarkom, liposarkom, leiomyosarkom ve pleomorfik sarkomlar yer alır.
Belirtiler
- Çoğu zaman sinsi ilerler; ağrısız ve yavaş büyüyen bir kitle ile başlayabilir.
- 5 cm’den büyük, derin yerleşimli ve hızla büyüyen kitleler mutlaka dikkatle değerlendirilmelidir.
- Kol, bacak veya gövdede, sert kıvamlı ve hareketle ağrılı olmayan şişlikler tipiktir.
- Zamanla çevre dokulara baskı yaparak ağrıya, uyuşmaya ya da hareket kısıtlılığına neden olabilir.
Tanı ve Tedavi
- Öncelikle MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır, ardından özel tekniklerle biyopsi yapılır.
- Tedavi çoğunlukla cerrahi ile başlar; bazı alt tiplerde kemoterapi ve radyoterapi de gerekebilir.
- Tedavi mutlaka ortopedik onkoloji ve onkolojik cerrahi konusunda deneyimli bir ekip tarafından planlanmalıdır.
Malign Kemik Tümörleri (Genel Bilgi)
Malign (kötü huylu) kemik tümörleri, kemiğin kendi hücrelerinden kaynaklanan kanserlerdir. Çocukluk ve genç erişkinlik döneminde osteosarkom ve Ewing sarkomu en sık rastlanan türlerdir. Erişkinlerde ise kondrosarkom daha yaygındır. Nadiren, dev hücreli tümör gibi bazı iyi huylu tümörler de zamanla malign değişim gösterebilir.
Sık Yerleşim Alanları ve Belirtiler
- Genellikle tek bir kemikte başlar; femur (uyluk), tibia (kaval), humerus (üst kol) ve pelvis (leğen kemiği) sık tutulum bölgeleridir.
- Belirtiler çoğunlukla ağrıyla başlar; zamanla artar, gece uykudan uyandırabilir ve istirahatle geçmez.
- İleri evrelerde şişlik, topallama veya patolojik kırıklar gelişebilir.
Tanı ve Tedavi
- Röntgen, MR, BT ve kesin tanı için biyopsi gereklidir.
- Önemli: Biyopsi mutlaka deneyimli bir ortopedi onkoloji ekibi tarafından planlanmalıdır; yanlış biyopsi cerrahi şansını azaltabilir.
- Tedavi genellikle cerrahi, kemoterapi ve gerektiğinde radyoterapi kombinasyonunu içerir.
Osteosarkom
Osteosarkom; 10–20 yaşta sık görülen, diz çevresini tutabilen kötü huylu kemik tümörüdür. Erken tanı kritiktir; tedavi kemoterapi ve cerrahiyi içerir.
Devamı
Ewing Sarkomu
Ewing sarkomu: 10–25 yaşta pelvis, uyluk ve kaburgada sık; gece artan ağrı ve sistemik belirtilerle seyreder. Tanı MR/BT+biyopsi; tedavi kemoterapi/cerrahi/radyoterapi.
Devamı
Kondrosarkom
Erişkinlerde görülen kıkırdak kaynaklı kemik kanseri: kondrosarkom. Pelvis/omuz/kaburgada sık, gece artan ağrı yapar. Esas tedavi geniş cerrahidir.
Devamı
Sinovyal Sarkom
Sinovyal sarkom; çoğunlukla diz/ayak bileği çevresindeki yumuşak dokularda görülen, 15–40 yaşlarda ortaya çıkan nadir ve kötü huylu bir tümördür. Tanı biyopsiyle konur; tedavi cerrahi, kemoterapi ve gerekirse radyoterapiyi içerir.
Devamı
Liposarkom
Yağ dokusundan köken alan liposarkom, 40 yaş üstünde sık görülen malign tümördür. Cerrahi esastır; yüksek riskte RT/KT uygulanabilir.
Devamı